U vành khăn

 

U VÀNH KHĂN
(Cylindroma)

 

U vành khăn là u phần phụ da lành tính. Bệnh thường gặp ở đầu và cổ, với một hoặc nhiều khối u. U vành khăn đơn độc xuất hiện rải rác và không di truyền. Đa u vành khăn di truyền trội trên NST thường.

Dịch tễ học
Tần số: đây là bệnh ít gặp, tỷ lệ chính xác chưa biết.
Tỷ lệ tử vong: hầu hết u vành khăn là bệnh lành tính; tuy nhiên có 14 ca mô tả chuyển ác tính. Đa u vành khăn phức tạp che phủ cả đầu làm biến dạng vùng đầu.
Chủng tộc: chưa thấy có sự chênh lệch chủng tộc.
Giới tính: thường gặp ở phụ nữ; tỷ lệ nữ/nam từ 6-9/1.
Tuổi: u vành khăn đơn độc thường gặp ở bệnh nhân trung niên và cao tuổi. Đa u vành khăn thường bắt đầu ở tuổi trưởng thành sau đó tăng kích thước và số lượng.
Nguyên nhân
U vành khăn đơn độc (solitary cylindromas): chưa rõ.

U vành khăn gia đình (Familial cylindromatosis): di truyền trội, do gen CYLD, nằm ở 16q12-13.
Lâm sàng
+ U vành khăn đơn độc: thường gặp ở bệnh nhân trung niên và cao tuổi; tổn thương là nốt chắc, đàn hồi, màu hồng, đỏ hoặc xanh da trời, kích thước vài millimet đến vài centimet; không triệu chứng cơ năng. Vị trí ở đầu hoặc cổ.
+ Đa u vành khăn: bệnh thường xuất hiện ngay sau khi dạy thì; tổn thương là nhiều nốt, kích thước từ vài millimet tới lớn hơn 6cm, màu hồng, đỏ hoặc xanh; nhìn giống như chùm nho hoặc chùm cà chua (vì vậy bệnh còn có tên là u cà chua). Tổn thương phát triển chậm và có thể xuật hiện thêm những tổn thương mới. Vị trí thường gặp ở đầu và cổ, ngoài ra còn thấy ở thân người và chi.
Điều trị
Loại bỏ tổn thương bằng phẫu thuật, đốt điện, laser CO2,curet, áp ni-tơ lỏng.